Contact & Reactie

2020-08-31

ANDERS! ANDERS? (Yvon)

Kwetsbaarheden worden zichtbaarder
De val van de Muur in 1989 maakte dat degenen die geloofde in alles oplossende werking van de kapitalistische markteconomie, die enerzijds van ons allemaal vooral consumenten maakte en anderzijds medewerkers tot kostenposten veroordeelden, de wind in de zeilen kregen. Politieke partijen herformuleerden hun uitgangspunten, waarbij verschillen in opvattingen vaak niet meer dan nuances op hetzelfde thema waren. Terugkijkend op die periode, vanuit de ervaringen opgedaan tijdens de kredietcrisis van 2008 en Covid-19 crisis van 2020, kan geconstateerd worden dat materieel gezien de mensheid er nog nooit zo goed heeft voor gestaan. Armoede was spectaculair teruggedrongen. We waren ons niet bewust van de risico’s die hieraan kleefden en zagen vaak de al langer bestaande en nieuwe onderstromen niet of hadden de overtuiging dat de problematische kant oplosbaar was. Armoede als meest schrijnende problematiek in combinatie met een onverwoestbaar vooruitgangsgeloof maakte dat we de mensen die waarschuwingen afgaven over milieu, inkomensverschillen, negatieve effecten van de globalisering, veranderende machtsverhoudingen, verzwakking van democratieën en opkomst van autoritaire regimes en andere rampspoed, konden negeren. Het bewustzijn dat er meer is dan altijd voortgaande groei, dat de markteconomie niet zonder ethiek kan functioneren en dat de overheid meer sturend zou moeten zijn, is na het herstel van de gevolgen van de kredietcrisis weer snel gekanaliseerd. We hebben de geleerde lessen weer snel vergeten. Een nieuw virus, het zal ook niet het laatste nieuwe virus zijn, heeft laten zien hoe kwetsbaar we zijn en hoe goed gelovig we waren en ook graag willen zijn.

‘Slow’ in een opwindend tijdsgewricht
Kortom we leven in een opwindende tijd! Het is ook spannend en soms beangstigend. Niet alleen doordat het overal kraakt - wat blijft er van alles wat we gewend zijn over en wat krijgen we ervoor terug [hartstikke onduidelijk] - maar vooral ook, omdat we min of meer weten en voelen, dat we niet naar anderen kunnen wijzen om het moment aan te grijpen om veranderingen in gang te zetten, dingen anders te doen, een omwenteling voor elkaar te krijgen. We moeten zelf, samen met anderen dingen doen. Als we een omwenteling willen, dan gaat het om een soort van revolutie. Een revolutie die anders is, een die niet gewelddadig is, een die niet tot oude wijn in nieuwe zakken leidt. Het gaat om een ‘slow revolution’. Slow zoals het gevoel bij slow food. Doordacht en beproefd. Niet al het oude moet of hoeft weg, niet al het nieuwe is goed. Misschien drukt ‘evolutionair veranderen’ het nog beter uit.

Niet gewelddadig wil niet zeggen dat het een zachte revolutie/omwenteling moet worden, het zal er een moeten zijn die volhardend doorgaat en soms pijn zal doen, voor de een wat meer, dan voor de ander. ’Slow’ is niet als langzaam bedoeld, maar als doordacht, stap voor stap. Het zal een stap moeten zijn, die ons of zij die na ons komen, straks doen uitroepen: een ontwikkeling in de beschaving die meer was dan een dun laagje aan de oppervlakte.

Sneeuwbal
De metafoor van de sneeuwbal: door vlokjes samen te voegen tot een balletje, kwetsbaar en nog niet indrukwekkend en die groter en groter te maken. Soms makkelijk, soms moeilijk. Nog beter: een heleboel sneeuwballetjes starten en bij elkaar brengen. Zodra we weer terugkeren na het ‘normale’ van voor een sterk gevoelde crisis, wordt het lastiger om sneeuwvlokjes te vinden. Het gevoel van dreiging lijkt zich te verstoppen, wanneer komt het weer naar buiten, laat het zich zien? We doen dit zelf, onze energie richt zich weer meer en meer op wat we denken dagelijks te moeten doen. En deels is dat onvermijdelijk, want wie kan het zich permitteren in de wereld zoals die nu door ons allemaal gevormd is, het roer radicaal omgooien? Wie overziet de gevolgen?
Hoe realistisch is het optimisme?
Er zijn heel veel boeken, boekjes, websites, Instagram-accounts, artikelen, bijeenkomsten, demonstraties die barsten van de energie, die mensen aanzetten om veranderingen serieus te willen oppakken. In de trant van: deze keer moet het lukken! Het is niet voldoende het goede te willen, want niets komt vanzelf tot stand. Actie leidt tot reactie. 

Winst en verlies
Niet iedere omwenteling is goed. Maar wat is ‘goed’? Is niet een te beantwoorden vraag. Het is een gewetensvraag die gaat over ‘hoe met kwetsbaarheden’ om te gaan. Deze kwetsbaarheden zijn niet nieuw.
Wel nieuw is dat meer mensen ervaren dat we of tegen grenzen op lopen om deze beheersbaar te houden en moeten aanpakken of dat we al over de grens zijn gegaan en moeten redden wat we nog te redden valt. Daarnaast zijn er mensen het gevoel hebben dat we op een breuklijn in onze beschaving zitten en we een stap voorwaarts moeten zetten.
We weten ook dat er mensen zijn die niet in kwetsbaarheden geloven of er niet in willen geloven. Zijn ze bang voor wat straks ‘anders’ zal zijn?

Als dingen anders worden, zullen sommigen iets verliezen en anderen iets winnen. Zo is het altijd geweest. Maar moet het ook zo blijven?  Kunnen we alle mensen samenbrengen en collectief winnen?  Een onmogelijke opgave? Daarom niet proberen?

Rol politiek en overheid
Moeten we het aan de politiek overlaten? Over welke politiek hebben we het dan? Die we kennen en die grosso modo overal hetzelfde is, een vertolking van belangen en/of opvattingen, ondanks dat de verschijningsvormen een grote verscheidenheid kennen. Zonder politiek gaat het niet, hoe hard we er soms ook over uiten. Het zal over een politiek gaan die faciliterend wil zijn, een die echt luistert naar wat mensen willen, hoe tegenstrijdig en wisselvallig dit kan zijn. Gaat dit gebeuren? Nee, zeker niet op korte termijn en niet overal.
Burgerinitiatieven, met vallen en opstaan, zullen daar waar zij oplossingen opleveren die werken en mensen samenbrengen i.p.v. verdelen, dwingen andere opstellingen van politieke partijen af.

Hoe lang overleven goede intenties?
We zien immers dat na iedere crisis veel mensen terugverlangen naar hoe het was. Hoe ongerijmd dit ook is, gezien alle veranderingen van de afgelopen veertig of vijftig jaar, die zich in onze samenleving genesteld hebben zonder dat we dit in alle gevallen ons gerealiseerd hebben. Het oude keert nooit terug, we koesteren vaak een beeld van het oude dat we impliciet integreren in ons ‘heden’ en wat we voor ‘morgen’ moeilijk kunnen opgeven. Ook kunnen we niet verwachten dat mensen en bedrijven met machtsposities, invloed en veel geld uit zichzelf dit zullen opgeven. Het zal een mentale omwenteling zijn, die we nodig hebben. Dat gaat tijd kosten en die hebben we soms niet of denken we soms niet te hebben. Het zal een opgave zijn, nu we allemaal eerder als consumenten gezien worden dan als burgers. Daar waar de politiek gekozen heeft voor burgerparticipatie om de opgaven, waarin de markt niet wil of kan voorzien, tekortgeschoten is, kunnen wij beter streven naar allerlei vormen van samenwerking tussen mensen en organisaties. Daarbij de overheid uitdagen na te denken en ook te acteren als verbinder in die nieuwe, soms nog onzichtbare en incomplete werkelijkheid

Dromen, denken, doen durven en doorzetten
We moeten met elkaar praten, dingen goed doordenken, maar vooral ook actief worden. Dat kan op vele manieren, dat moet op vele manieren. In iedere regio of stad of land zijn de omstandigheden anders, zijn er andere kwaliteiten en (on)mogelijkheden. Uitgangspunt is dat alles, of het goed of niet goed uitpakt, gedeeld wordt met andere mensen of partijen (bedrijven, instellingen e.d.) die vanuit soortgelijke filosofieën werken en die gedreven worden om aan de samenleving/ de wereld meerwaarde te leven en zo de kwetsbaarheden te verminderen. Als we dat zo doen zijn we meer waarde gedreven dan winst gedreven, dan is geld een middel en geen absoluut doel.

Er zijn niet alleen gigantisch veel boeken, artikelen, websites en sociale media platforms e.d. die over omwentelingen of veranderingen gaan, er zijn ook ongelofelijk veel initiatieven die in feite de markt omzeilen en daarmee potentieel die kunnen beïnvloeden en mogelijk tevens tot verandering aanzetten tot anders marktdenken. Een markt waar het individuele en collectieve belang stap voor stap in balans komen en minder consument zijn en meer mens/burger/wereldburger. Evenzo zal de werknemer niet langer een kostenpost zijn, maar de drager van de waarden waar het collectief van de onderneming voor staat en bijdraagt aan de ontwikkeling en continuering ervan.

Wij van de Anders Academy willen ook een bijdrage leveren. Niet omdat we de oplossing hebben of dat we weten hoe het aangepakt moet worden. Nee we willen bestaande kennis onteigenen en delen, evenzo willen we nieuwe kennis ophalen/mogelijk maken om deze te delen. Niet om te kopiëren, maar om geïnspireerd te raken en oplossingen te vinden om kwetsbaarheden die veelvoudige representaties kennen op maat en beproefd van oplossingen te voorzien en wensen te vervullen.
We willen jonge mensen bij hun ontwikkeling mogelijkheden bieden om hun kwaliteiten te ontdekken, hun beperkingen te accepteren en grenzen van ambities op te rekken door actief, binnen en ook buiten hun opleiding om, mee te werken aan het vinden van oplossingen die de huidige kwetsbaarheden verminderen en nieuwe perspectieven dichterbij brengen. Samen met anderen, vanuit meerdere vakgebieden en leerstijlen.

Dienstverlening ‘anders’
We willen dit als dienstverlenend positioneren in de geest van anders zijn en doen.

Daartoe willen we een of meer werkgemeenschappen laten ontstaan om enerzijds mensen bij elkaar te brengen die kwetsbaarheden willen aanpakken en anderzijds om een impuls te geven om het zaken doen een andere wending te geven.

Aansluiten bij bestaande of in ontwikkeling zijnde initiatieven is een uitstekend alternatief. Het gaat tenslotte om de beweging naar ‘anders’ te versterken.

Wat het ‘een andere wending geven’ betreft, gaat het daarbij om bijvoorbeeld om:

• Geld als een middel zien om te leven.
• Solidariteit als bindmiddel om te overleven in tijden van crisis en nieuwe wegen te vinden.
• Concurrentie als aanmoediging om bij te dragen aan de vorming van maatschappelijke waarde: wat je onderneemt draagt in ieder geval bij aan het verminderen van kwetsbaarheden en heeft als ultieme uitdaging kwetsbaarheden op te heffen en nieuwe perspectieven te ontwikkelen en in te zetten.
• Kansen delen met anderen.
• Actief de balans zoeken tussen het individuele en het collectieve (in het klein en groot)
• Groei realiseren door anderen op te nemen in het eigen netwerk en een gelijkwaardige positie te laten innemen of door deel te nemen aan andere netwerken
• Het betalen van belasting als een plicht en ook als een recht te zien, om overheden de middelen te verstrekken condities te scheppen voor welzijn, welbevinden en welvaart in onderlinge samenhang.
• Beloning (binnen onderneming, in netwerk) bepalen op grond van tijd en inzet, genomen risico’s, originaliteit en bijdragen aan maatschappelijke waarde en erkenning dat iedereen naar vermogen en mogelijkheden direct of indirect bijdraagt aan de opbrengsten.

Wat betreft de aanpak gaat het dan bijvoorbeeld om:
o Uitwisseling van kennis en kunde binnen in eerste instantie het eigen netwerk en netwerken die bewezen hebben te vertrouwen te zijn.
o Allereerst zoeken naar overeenkomsten en waar deze op gebaseerd zijn.
o Dan de verschillen in kaart brengen en onderscheid maken in overbrugbare verschillen en (nog) niet overbrugbare verschillen.
o Wat betekenen overeenkomsten en overbrugbare verschillen op en wat is daarvoor nodig?
o Wat is de waarde van de (nog) niet overbrugbare verschillen?
o Van alle oplossingen/ voorstellen de plussen en de minnen weergeven, inclusief verwacht perspectief op korte en lange termijn plus wat verder uit- en onderzocht moet worden om effect van aanpak te kunnen inschatten.
o Gezamenlijk naar buiten treden en de opbrengst verdelen overeenkomstig principes van beloning ‘anders’.

Kwetsbaarheden transformeren
Om wat voor een soort kwetsbaarheden gaat het dan? Hoe kunnen we deze vraagstukken positief transformeren naar kansen? Hoe realistisch zijn en optimistisch blijven? Onmogelijke vragen om nu te beantwoorden, maar het zijn triggers naast vele anderen, om degenen die echt gegrepen zijn om aan de verandering bestendig te werken, ook door te zetten. Doorzetten in een wereld die in verbouwing is, waarbij fouten gemaakt worden, waar we van willen leren en ook willen voorkomen dat we ze een tweede keer maken. Wereld in verbouwing betekent ook dat we niet mogen en kunnen verwachten dat we afzweren waar we eerder ons in onderdompelden. Aan de slag met het andere en ook leven in wat het is. Verbeeldingskracht is daarbij nodig. Daarom moeten we allerlei disciplines uitnodigen. Het is een maatschappelijke, economische, sociale, sportieve en culturele uitdaging.

Waar kunnen werkgemeenschappen (bewoners, leerlingen, studenten en experts) mee aan de slag gaan? Het kan om grote vraagstukken gaan, maar ook om zaken die bij wijze van spreken dicht om de hoek te vinden zijn.

Voorbeelden op veelal lokale schaal zijn:
• Het opzetten van een boodschappendienst in buurten en wijken
• Het bedenken van oplossingen om meer regen vast te houden en in te zetten bij droogte
• Het opzetten van energiecoöperaties
• Vergroening van een wijk.
• Transformeren van binnensteden naar leef- en werk omgevingen.

Voorbeelden van grote(re) vraagstukken, landelijk en grensoverschrijdend, zijn:
• Hoe ziet de toekomst van het openbaar vervoer eruit en welke stappen kunnen al gezet worden?
• Hoe internationale samenwerking in de regio’s die grenzen aan een ander land, bevorderen en profijtelijk maken voor zo veel mogelijk mensen?
• Een nieuwe visie op migratie ontwikkelen, gebaseerd op gelijkwaardigheid
• Het energievraagstuk versimpelen
• Kosten gezondheidszorg omlaag bij gelijktijdig verhogen van de kwaliteit ervan

Zie ook: kwetsbaarheden en kansen op https://revolutie.nu/Kwetsbaarheden-en-kansen/

Admin - 14:33:15 | Een opmerking toevoegen